Krv i krvna zrnca (krvne ćelije)

Sačinjavaju, u pravom smislu, živi deo krvi. Razlikuju se dve vrste krvnih zrnaca: crvena krvna zrnca (eritrociti) i bela krvna zrnca (leukociti). Osim toga, u krvi postoje i krvne pločice (trombociti).

Crvena krvna zrnca imaju izgled okruglastih pločica, u srednjem delu malo udubljenih. To su vrlo sitne ćelijice, kojih u jednom kubnom milimetru (čiodina glava), pored plazme, ima oko 4 200 000 dr 4 500 00.0. Ova krvna zrnca se obnavljaju stalno u organizmu, tako da ih je uvek otprilike isti broj. Brojanje se vrši uzimanjem vrlo male količine krvi iz prsta ili ušne školjke, i gledanjem te krvi, posle razređivanja, kroz mikroskop.

Crvena boja ovih zrnaca dolazi od hemoglobina, tj. od jedne ma-terije crvene boje koja ima svojstvo da veže za sebe (upija) kiseonik iz vazduha. To vezivanje kiseonika zbiva se u plućima, za :vreme disanja. Hemoglobin koji je vezao dosta kiseonika ima jasno crvenu boju. Kada krvno zrnce dođe do.nekog dela tela u kome se vrši sagorevanje materija, hemoglobin ispusti kiseonik, a upije i veže za ¦sebe ugljend-dioksid, te postane tamnocrvene boje. Zato je venska krv, koja teče iz tela u srce, tamnocrvene boje. Prema tome, vidi se da crvena krvna zrnca imaju vrlo značajnu ulogu u životu i radu organizma, i da je za održavanje i opštu sposobnost organizma važno ne samo da ima dovoljnu količinu krvi već i da ta krv sadrži normalan broj crvenih krvnih zrnaca, a crvena krvna zrnca dovoljnu količinu hemoglobina. Normalna količina hemoglobina u krvi označava se u krvnoj slici sa 100%. Količina hemoglobina zavisi, pored ostalog, i od količine gvožđa u našem organizmu.

Taloženje crvenih krvnih zrnaca u specijalnim cevčicama (se¦dimentacija) koristi se kao pomoćno sredstvo za ustanovljavanje izvesnih oboljenja (tuberkuloze, zapaljenja, reumatizma itd.) i praćenje razvoja tih bolesti. Kod zdravih ljudi brzina sedimentacije iznosi oko 4/7, što znači da se u toku prvog sata stub krvnih zrnaca u cevčici smanji za 4 mm, a u toku drugog sata za 7 mm. Kod teških oboljenja brzina sedimentacije može da iznosi i više od 100 mm.

Bela krvna zrnca, kojih ima od 6 000 do 7 000 u jednom kubnom Jugilimetru krvi, imaju sasvim drugi izgled i namenu. Postoji nekoliko vrsta belih krvnih zrnaca, koje se razlikuju ne samo po veličini već i po obliku, sadržaju i osobinama. Bela krvna zrnca imaju sledeća svojstva: mogu se kretati pomoću produžavanja i izmene izgleda svoga tela, kao i pružanjem kratkih pipaka, mogu obuhvatiti, progutati strana tela i bacile; mogu svariti progutana tela ili ih ubiti; zahvaljujući svim tim osobinama, bela krvna zrnca učestvuju u odbrani orgadizma od zaraznih bolesti.

Za vreme tnojnih oboljenja broj belih krvnih zrnaca raste, pa se i prema njihovom broju može proceniti stepen oboljenja i odbrambene snage organizma. Opadanje broja belih krvnih zrnaca za vreme zaraznih bolesti (leukopenija) označava slabljenje odbrambene snage organizma.

Krvne pločice su najsitnije krvne ćelije. Ima ih od 200 000 do 400 000 u jednom kubnom milimetru krvi. Pločice učestvuju u zgrušavanju krvi. Smanjenje njihovog broja izaziva sporo zgrušavanje
i, prema tome, jače i duže krvarenje.

Sem krvnih zrnaca, u krvi se mogu naći i razni pigmenti (boje), čestice masti, ćelijice raka, razni bacili i paraziti (sepsa, malarija itd.).

U stvaranju novih krvnih zrnaca učestvuju: koštana srž, jetra, slezina, limfne žlezde i vezivno tkivo.